Hugo Broos te gast op sponsoravond KSV Rumbeke.

Donderdagavond 1 maart 2018 vond er in zaal De Orchidee te Rumbeke de vierde sponsor- en bedrijfsavond van KSV Rumbeke plaats in aanwezigheid van een talrijke opkomst van sponsors. Voor deze avond kon KSV Rumbeke niemand minder dan Hugo Broos als gastspreker uitnodigen en met als kers op de taart de kersverse sportieve directeur van KV Oostende. Tijdens deze sponsoravond kwam Hugo Broos vertellen over zijn Afrikaans avontuur bij Kameroen.

“Dit Afrikaanse avontuur was het hoogtepunt van mijn carrière tot nu toe”

Op 5 februari 2017 veroverde Kameroen de Africa Cup. De 'Ontembare Leeuwen' versloegen het favoriet geachte Egypte met 1-2. Coach van de leeuwen was onze landgenoot Hugo Broos. “Als je Afrikanen aan je kant krijgt, zijn het heel andere mensen dan wanneer je ze vaag kent. Je kan dan alles gedaan krijgen van ze wat je maar wilt”, vertelde de Belgische avonturier en toptrainer. Hij sprak aan de hand van een toffe power-point vooral over zijn Afrikaanse belevenissen.

"Gelijkspel werd als nederlaag beschouwd"

“Mijn opdracht was helder: in januari 2017 moest ik een goeie ploeg hebben klaargestoomd voor de Afrika Cup. Dat is niet zo evident gezien de chaos, die ik aantrof in voetbalminnend Kameroen.” Broos verhaalt over de voetbalvelden, die alleen dan geprepareerd worden als er binnen één of twee dagen een match moet worden gespeeld, over het ontbreken van een gestructureerde jeugdopleiding (er spelen 16 ploegen in eerste klasse, 14 in tweede en dat is het wel), over het soms teveel aan respect voor de oudere voetballers, over de organisatiestructuur van het nationale voetbal. “Als bondscoach in Kameroen heb je grofweg met drie mensen te maken: met de Bondsvoorzitter, met de Minister van Sport en tenslotte met de President. Zij bepalen wie er bondscoach wordt en hoe lang hij die job mag hebben. De Minister van Sport is de enige die een bondscoach mag ontslaan. Deze drie mensen praten veel met elkaar. Toen wij gelijk speelden tegen Zambia, moest ik in de namiddag op het kantoor komen van de Minister. De Bondsvoorzitter kwam ook af en die heeft me toen zeker een kwartier achtereen zitten afbreken. Het gelijkspel werd als nederlaag beschouwd. Kameroenezen kunnen nooit verliezen, verliezen is een taboe in het nationale voetbal.”

"Collectiviteit"

Broos nam een pak aan voetbalervaring mee naar Afrika. Hij speelde als sobere verdediger bij de Rode Duivels, Anderlecht en Club Brugge, was trainer bij die laatste twee voetbalbastions en bij Moeskroen, Genk en Zulte Waregem. Daarna begon de in 1952 geboren Leuvenaar aan een buitenlandse rondgang. Die eindigde in december 2017 op Kameroenese bodem.

“Wat voor mij vooral belangrijk was in Kameroen, was de spelers en de staf er telkens op te wijzen dat we alleen maar kunnen winnen als we een hecht collectief hebben. Met talent kan je wedstrijden winnen, maar alleen collectiviteit doet kampioenschappen winnen. Mensen moeten hun eigen ego en zichzelf durven wegcijferen in het team. Ik heb spelers gescout voor de nationale ploeg op voetbalgebied, maar ook op mentaliteit.”

"Ontembare Leeuwen"

“Mijn eerste nationale selectie in Kameroen was door mijn assistent samengesteld: 30 procent van de voetballers was ouder dan 30 jaar en die voetbalden over het algemeen in de Europese subtop- of B-ploegen of ze waren er zelfs bankzitters. Dan kwamen we in nationaal verband bijeen op de zondag en dan duurde het tot donderdag voor aleer je die gasten op het trainingsveld zag. Die veinsden kleine kwetsuurtjes. Onderwijl gingen ze op familiebezoek of waren ze aan het relaxen. Voetballen in Kameroen voor de nationale ploeg stond gelijk aan het nemen van een weekje vakantie, weg van de structuur en de discipline, zoals ze die bij hun Europese clubs ervoeren. Je moet weten dat de spelers afkwamen naar de Ontembare Leeuwen, omdat ze moesten. Als je een selectie weigerde, zijn de mensen in het land zelf in staat je familie aan te vallen. De winstpremies van de matchen worden aan de familieleden in het thuisland cash uitbetaald. Ik heb dat eens gezien: de penningmeester van de voetbalbond, die dan met dikke pakken papiergeld aan een tafel zit op een hotelkamertje en de familieleden die dan op bezoek gaan om de premie van hun voetbalzoon uitbetaald te krijgen. Gewoon zo in de hand. Die spelers verdienen genoeg standaard salaris bij hun Europese clubs, maar die familie, die kan die premies goed gebruiken.”

"Miserie in de organisatie"

De voetbalcultuur in Kameroen is er eentje van trots, van bouwen op resultaten uit het verleden, van niet mogen verliezen, van een bult miserie in de organisatie. Tenminste, als je niet gewoon bent te wachten, te schipperen, te onderhandelen. Zo vertelt Broos dat hij een match moest spelen in Zuid- Afrika. Het vervoer wilde wel eens wat haperen. “We moesten met een aantal mensen in een vlieger. De Ontembare Leeuwen hadden geen paspoortcontrole nodig, dus zaten we vlotjes aan boord. Bleek echter dat er teveel mensen van de bond of van de journalistiek mee gingen opeens en dat voor dertig van hen niet betaald was. Heb ik met mijn spelers twee uren in dat vliegtuig zitten wachten, totdat we konden vertrekken. Al die tijd heeft de Minister van Sport blijkbaar lopen onderhandelen. Want niemand wilde voor die extra dertig mensen betalen.” Ook met het transport over de grond ging het wel eens mis. Broos: “Een andere verplaatsing maakten we deels met de bus. Toen we wilden vertrekken bleek de bus kapot. De Minister van Sport vertelde me dat er 'een probleempje' was, dan wist ik het al wel. Kwam er een andere bus. We reden een stuk en toen begon die vreemde geluiden te maken. Wij uit de bus, want die deed het niet meer. Moest er terug een bus komen. We hebben die reis gemaakt met vier verschillende bussen.”

"Chauvinistisch volk"

Toch won Kameroen tamelijk onverwacht onder de Belgische coach de Afrika Cup. De eerstejaars bondscoach – Broos had nog niet eerder een landenteam onder zijn hoede gehad – bleef pleiten voor collectiviteit en dat straalde hij uit in zijn selecties. Hij durfde gewaagde keuzes maken door titularissen buiten de selectie te houden als hij een beter alternatief vond. Daarnaast stelde hij met zijn staf een heldere gedragscode op voor zijn spelers. “Kameroen is een chauvinistisch volk. Daar heb ik gebruik van gemaakt. De code bestond zo ongeveer uit vier pijlers. Ten opzichte van je land moet je willen winnen, dat ben je verplicht aan je land. Ten opzichte van je supporters moet je artiest willen zijn. Je hebt een talent en je kan daar iets schoons mee doen. Toon dat. Die supporters zijn er voor u te juichen. Je mag ze niet in de kou laten staan. Ten opzichte van de coach moet je zorgen dat je zijn vertrouwen verdient. Laat zien dat jij moet spelen en niet iemand anders. Ten opzichte van je ploegmaats zul je mee moeten gaan in de collectiviteit. Je kan een match niet op je eentje winnen, daarvoor zal je met z'n allen moeten zijn. De gedragscode zorgde ervoor dat de mannen zich voorbeeldig gingen gedragen.”

"Ongelooflijke vreugde"

In de finale won Kameroen uiteindelijk met 1-2 van Egypte. In de voetbalwereld was dat een verrassende gebeurtenis. In Kameroen zelf was het een gebeurtenis van nationaal belang, vertelt Broos: “Er barstte een ongelooflijke vreugde los op het veld, daar werden we onder de douche gegooid met onze kleren aan natuurlijk. Van de kapitein, een verstandige vent ook wel, kreeg ik het mooiste compliment dat ik maar kon krijgen. Coach, zei hij, coach, bedankt voor de manier waarop je alles voor ons hebt gedaan, zonder manipulaties en heel open en eerlijk. Daardoor konden we een hechte groep vormen.” Van het stadion naar het hotel begon vervolgens een heikele rit. “Dat was 35 kilometer, die we in vier en een half uur aflegden. Er stonden mensenmassa's op die weg te juichen, niet voor te stellen. De dag erna zijn we op het paleis ontvangen door de President en zijn vrouw. Met pruik. In Kameroen draagt ongeveer 75 procent van de vrouwen een pruik denk ik. En na de ontvangst op het paleis moesten we terug een rondrit maken van ongeveer 30 kilometer. Weer zo'n drie uren door een laaiend enthousiaste menigte heen. We zijn allemaal tot Ridder geslagen en we hebben daar een medaille voor gekregen. Dit Afrikaanse avontuur is echt wel het mooiste moment uit mijn carrière tot nu toe geweest.”

"Sportief Directeur"

Hugo Broos werd door de Minister van Sport ontslagen in december 2017 wegens de recentere 'teleurstellende resultaten'. Maar hij is een grote vis geworden in Kameroen. Hij vertelt daarover: “Ik heb in Kameroen vijf huwelijksaanzoeken gehad. Twee waren een grapje, maar de andere drie bloedserieus. Toen ik in de winkel binnenging van Orange (telefoons), stond die winkel bomvol met mensen om maar op de foto te gaan met de bondscoach. Toch heb ik telkens maar drie weken achtereen in Kameroen verbleven. Dan zat ik in een hotel. In Kameroen is verder geen systeem van winkels of toerisme zoals in België. De spelers van het nationale team bellen me zo nu en dan nog. Ze weten allemaal al dat ik nu als Sportief Directeur aan de slag ga bij KV Oostende.” ■

Verslag Francois Peeters

Foto's Kurt Maddens

Foto's